کولونوسکوپی چیست؟ کاربرد و عوارض آن
کولونوسکوپی چیست؟ کاربرد و عوارض آن
Blog Article
همانطور که از نامش پیداست، بررسی کل روده بزرگ (کولونوسکوپی) روشی برای بررسی دقیق روده بزرگ است. این روش فراتر از کولون رفته و کل روده بزرگ شامل رکتوم را نیز تحت نظر قرار می دهد. رکتوم بخش نهایی روده بزرگ است که به طول 15 سانتی متر بوده و به مقعد ختم می شود. متخصصان گوارش از بررسی روده بزرگ برای بررسی بیماری ها و اختلالات مربوط به این بخش از دستگاه گوارش استفاده می کنند. کاربرد اصلی این روش، غربالگری سرطان روده بزرگ و پولیپ است. در این مطلب با کاربردها، آمادگی های لازم، عوارض احتمالی و سایر جنبه های این تست آشنا خواهیم شد.
کولونوسکوپی چیست؟
در این روش، پزشک با استفاده از ابزاری به نام کولونوسکوپ، به بررسی داخل روده بزرگ می پردازد. کولونوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر به طول 120 سانتی متر و قطر تقریبی یک انگشت است که در انتهای آن دوربین و منبع نور تعبیه شده است. این لوله از طریق مقعد وارد شده و به آرامی در رکتوم و امتداد کولون تا ابتدای روده کوچک (کور روده) حرکت می کند. در برخی موارد، امکان دارد کولونوسکوپ چند سانتی متر به داخل روده کوچک نیز وارد شده و بررسی هایی در آن ناحیه انجام شود. با این حال، معاینه معده با این روش امکان پذیر نیست. این روش به عنوان یکی از روش های غربالگری سرطان روده بزرگ شناخته می شود.
کولونوسکوپی برای تشخیص چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
بررسی روده بزرگ (کولونوسکوپی) به علل مختلفی انجام می شود. اکثر عمل های کولونوسکوپی روده به عنوان بخشی از برنامه های غربالگری برای تشخیص سرطان روده بزرگ انجام می شوند. با این حال، کاربردهای دیگری نیز برای این روش وجود دارد، از جمله:
- مشاهده خون در مدفوع
- درد شکم
- اسهال
- تغییرات در عادات روده
- مشاهده موارد غیرعادی در تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن کولون
انجام کولونوسکوپی به صورت دوره ای به افرادی که سابقه پولیپ یا سرطان روده بزرگ دارند و همچنین افرادی که در خانواده آنها سابقه ابتلا به برخی انواع سرطان های غیر کولون یا بیماری های مرتبط با سرطان روده بزرگ (مانند پولیپ های کولون) وجود دارد، پیشنهاد می شود. دلیل این امر، افزایش خطر ابتلا به پولیپ و سرطان روده بزرگ در این افراد است.
فواصل زمانی انجام کولونوسکوپی به میزان خطر ابتلا به سرطان و یافته های غیرطبیعی در معاینات قبلی بستگی دارد. از این روش برای بررسی علائم سرطان روده بزرگ، بیماری های التهابی روده، سرطان روده در زنان و پولیپ روده استفاده می شود.
برخی از بیماری هایی که کولونوسکوپی در تشخیص آن ها موثر است عبارتند از:
- رشد غیر طبیعی (پولیپ)
- التهاب روده (کولیت)
- علت خونریزی از مقعد
- نشانه های بیماری کرون
- شقاق مقعد
- سندرم روده تحریک پذیر
- علت یبوست شدید
- تومور کارسینوئید
افراد سالمی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولون هستند، به منظور جلوگیری از سرطانی شدن پولیپ ها، باید از سن 50 سالگی هر 10 سال یک بار تحت عمل کولونوسکوپی قرار بگیرند.
هزینه کولونوسکوپی
هزینه این عمل با بیمه قابل پرداخت است و میتوان آن را به صورت رایگان انجام داد. در غیر این صورت، هزینه آزاد آن بین 500 هزار تومان تا 2 میلیون تومان خواهد بود. برای انجام کولونوسکوپی باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد.
کولونوسکوپی رحم
کولپوسکوپی رحم که به کولونوسکوپی رحم نیز معروف است، برای بررسی التهاب دهانه رحم، پولیپ واژن و سرطان واژن انجام می شود.
در این روش، با استفاده از وسیله ای فلزی به نام اسپکولوم، واژن را باز می کنند تا دهانه رحم قابل مشاهده باشد. سپس با استفاده از کولپوسکوپ، دهانه رحم و واژن مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت مشاهده موارد مشکوک، نمونه برداری از بافت مشکوک توسط متخصص زنان انجام می شود.
دلایل انجام کولپوسکوپی رحم
- بیوپسی دهانه رحم برای بررسی سرطان یا پیش سرطان
- سرویسیکت یا التهاب دهانه رحم
- پولیپ رحم
- زگیل تناسلی
- خونریزی نامنظم یا دردناک
«During a colonoscopy, a long, flexible tube (colonoscope) is inserted into the rectum. A tiny video camera at the tip of the tube allows the doctor to view the inside of the entire colon.»
در حین کولونوسکوپی، یک لوله بلند و انعطاف پذیر (کولونوسکوپ) از طریق مجاری وارد روده بزرگ می شود. یک دوربین کوچک در سر این لوله به پزشک اجازه می دهد تا کل روده بزرگ را مشاهده کند.
منبع: mayoclinic
کولونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
نخستین پرسشی که در ذهن بیماران خطور میکند این است که آیا کولونوسکوپی با بی هوشی کامل انجام می شود؟ خوشبختانه خیر! در این روش نیازی به بیهوشی کامل نیست. قبل از شروع معاینه، مایعاتی به صورت وریدی به شما تزریق می شود و در طول عمل، پزشک به طور مداوم ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون شما را رصد می کند. همچنین، داروی آرام بخش به شما تزریق می شود تا در طول عمل احساس خواب آلودگی و سستی داشته باشید و دردتان کاهش یابد. این روش شباهت زیادی به آندوسکوپی معده دارد.
در صورت نیاز، ممکن است در طول عمل دوزهای بیشتری از دارو را دریافت کنید. کولونوسکوپی اغلب با احساس فشار، نفخ و گرفتگی عضلات شکم همراه است. با این حال، این عوارض معمولاً با دارو قابل تحمل هستند و به ندرت درد شدیدی ایجاد می کنند.
هنگامی که کولونوسکوپ به آرامی در روده بزرگ فرد حرکت می کند، باید به پهلو یا به پشت دراز بکشد. زمانی که کولونوسکوپ به ابتدای روده بزرگ (سکوم) یا انتهای روده کوچک (ایلئوم) می رسد، به آرامی خارج شده و جداره روده بزرگ با دقت بررسی می شود.
کولونوسکوپی عموماً بین 15 تا 60 دقیقه به طول می انجامد. اگر به دلایلی پزشک نتواند کل روده بزرگ را معاینه کند، امکان دارد کولونوسکوپی را در روز دیگری مجدد انجام دهد. همچنین امکان دارد پزشک برای بررسی بیشتر، سی تی اسکن یا عکس برداری با اشعه ایکس تجویز کند.
اگر در طول کولونوسکوپی مورد غیرعادی مشاهده شود، چه اتفاقی می افتد؟
اگر در حین معاینه، ناهنجاری هایی در بخش هایی از روده بزرگ مشاهده شود که نیاز به بررسی بیشتر دارند، می توان از طریق کانالی که در کولونوسکوپ وجود دارد، نمونه ای از بافت مشکوک را با استفاده از فورسپس بیوپسی برداشت. سپس نمونه بیوپسی برای بررسی دقیق تر توسط متخصص آسیب شناسی به آزمایشگاه فرستاده می شود. معمولاً از نمونه بیوپسی برای کشت باکتری (یا doctor-yab.ir ویروس و قارچ) نیز استفاده می شود تا وجود انگل یا عفونت بررسی گردد. بیوپسی به دلایل مختلفی انجام می شود و لزوماً به معنای وجود سرطان نیست.
اگر خونریزی علت کولونوسکوپی باشد، محل خونریزی پیدا شده و در صورت نیاز نمونه برداری انجام می شود. سپس خونریزی با استفاده از ابزارهای مخصوص کنترل می شود. در صورت مشاهده پولیپ (تومور خوش خیم که می تواند سرطانی شود)، پولیپ از طریق کولونوسکوپ برداشته می شود. برداشتن پولیپ ها به دلیل نقش آنها در پیشگیری از سرطان، حائز اهمیت است و تقریباً بدون درد است. جهت انجام کولونوسکوپی بایستی به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شویم؟
برای انجام دقیق کولونوسکوپی، پاکسازی کامل روده بزرگ ضروری است. روش های مختلفی برای آماده سازی این معاینه وجود دارد که پزشک متخصص گوارش با جزئیات کامل آنها را شرح خواهد داد. قبل از کولونوسکوپی، برنامه ای شامل مصرف حجم زیاد محلول های شستشو دهنده خاص، رژیم مایعات شفاف و صاف شده چند روزه یا استفاده از ملین ها و تنقیه در روز معاینه به شما داده می شود. توجه به دستورالعمل های دقیق پزشک متخصص گوارش بسیار مهم است. عدم رعایت دقیق این دستورالعمل ها می تواند منجر به باقی ماندن مدفوع در روده، عدم مشاهده واضح جداره داخلی کولون و در نتیجه، نامطلوب بودن نتیجه کولونوسکوپی گردد. در چنین مواردی، امکان دارد نیاز به تکرار آزمایش یا استفاده از روش های جایگزین با دقت کمتر باشد. رنگ مدفوع در سه روز پیش از انجام آزمایش باید زرد و رقیق باشد که نشان دهنده پاکسازی کامل روده است. Report this page